Gaur, urriak 31, Gau Beltzaren giroa ikastolako gune guztietara iritsi da, mozorroen, musikaren, jolasen, bideoen, akelarreen, merendola beldurgarrien, gynkanen, “beldurraren gelan eta tunelean” egindako sartu-irtenen, marrazkien, kartelen… bidez.
Asti Lekun, aspaldidanik eta areagotuz doan intentsitatearekin, ikasleekin ospakizun honen hasierako balioak lantzen ditugu euskal kulturaren ikuspegitik: naturarekin bat egitea, beldurrari eta heriotzari buruz hitz egitea, komunitateetan elkarlanean aritzea, produktuak, euskal musika eta dantzak…
EUSKAL HERRIKO GAU BELTZAREN EDO ARIMEN GAUAREN OSPAKIZUNAREN TRADIZIOA
Urriaren 31n, neguko solstizioaren hasierarekin batera, jatorri zeltako erritu ugari ospatzen dira Europa osoan, urtearen amaiera ospatzeko, uzta biltzeko eta hildako senideen oroimenez.
Eta nola iritsi zen tradizio hori Euskal Herrira? Uste da Araba eta Nafarroa inguruan kokatu ziren herri zelten eskutik, ondoren Gipuzkoa eta Bizkaiko goialdeko kastroetara joan zirela. Arbiak, kalabazak, kandelak eta eskaintzak dituzten erritu paganoak modu desberdinetan hedatu ziren Euskal Herriko hainbat herritan, Gau Beltza izenarekin eta, batzuetan, baita Arimen Gaua izenarekin ere.
Urtez urte, herri tradizioari esker hedatu zen Euskal Herrian zehar, beraz, kalabazen eta kandelen ohitura benetan amerikarra zela uste genuenean, ikerketek diote hemen askoz lehenago ere bazegoela tradizio hori.
Nola ospatzen da Gau Beltza Euskadin?
Euskal Herriko zenbait herritan erritualetako batzuk mantendu dira, hala nola kalabazak edo arbiak hustu eta zizelkatzea aurpegiaren itxura emanez barruan eta kandela bat sartuz, kandela piztuz, etxeetan janaria eskatzeko errondak eginez, bertsoen bidez, beldurrezko istorioak iluntasunean kontatuz, suak piztuz, mozorroak zarpail zaharrekin jantziz.
